อรรถกถาสารุปปสูตรที่ 8

ในสารุปปสูตรที่ 8 มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า สพฺพมญฺญิตสมุคฺฆาตสารุปฺปํ ความว่า สมควร
แก่ข้อปฏิบัติอันจะเพิกถอนความสำคัญด้วยตัณหา มานะและทิฏฐิทั้งหมด
บทว่า อิธ ได้แก่ ในพระศาสนานี้. บทว่า จกฺขุํ น มญฺญติ ความว่า
ย่อมไม่สำคัญจักษุว่า เรา ว่าของเรา หรือว่า ผู้อื่น ของผู้อื่น บทว่า
จกฺขุสฺมึ น มญฺญติ ความว่า ย่อมไม่สำคัญว่าเรามีความกังวลในจักษุ
คือมีความกังวลด้วยกิเลสเครื่องกังวลในจักษุของเรามีความกังวลด้วยกิเลส
เครื่องกังวลในจักษุของผู้อื่น. บทว่า จกฺขุโต น มญฺญติ ความว่า
ย่อมไม่สำคัญแม้อย่างนี้ว่า เราปราศจากจักษุ คือความกังวลด้วยกิเลส
เครื่องกังวล เราปราศจากจักษุ ปราศจากจักษุของผู้อื่น คือความกังวลด้วย
กิเลสเครื่องกังวลปราศจากจักษุของผู้อื่น อธิบายว่า ไม่ทำความสำคัญ
ด้วยตัณหามานะและทิฏฐิ แม้อย่างหนึ่งให้เกิดขึ้น. บทว่า จกฺขุํ เมติ
น มญฺญติ ความว่า ไม่สำคัญว่าจักษุของเรา อธิบายว่า ไม่ทำความ
สำคัญด้วยตัณหาอันเป็นอัตตาของเรา ให้เกิดขึ้น. คำที่เหลือง่ายทั้งนั้น
ดังนี้แล. ในพระสูตรนี้ ตรัสวิปัสสนาให้บรรลุพระอรหัตในฐานะ 144.
จบ อรรถกถาสารุปปสูตรที่ 8